Panik bozukluk nedir?
Panik Bozukluk; Panik ataklarla giden, bir sonraki atağın yaşanması ihtimaliyle beklenti anksiyetesi yaşanan ve kişiyi kısıtlayan bir hastalıktır. İnsanların %10’u yaşam boyu bir panik atak nöbeti geçirir. Panik bozukluğun genel nüfusta yaşam boyu yaygınlığı %1-2 olarak bulunmuştur.
Kadınlarda erkekler oranla iki kat fazla görülmektedir. Kadın cinsiyette depresyon ve kaygı bozukluklarının daha sık görülmesi; kadının hem ruhsal hem de biyolojik olarak daha çok strese uğraması ile ilgili olabilir.
Panik Atak Belirtileri Nelerdir?
1 – Çarpıntı
2 – Kan basıncında artma
3 – Terleme,
4 – Titreme
5 – Nefes darlığı, göğüs ağrısı
6 – Bulantı, karın ağrısı
7 – Baş dönmesi
8 – Gerçek dışılık çevreyi ve kendini algılamada yabacılaşma
9 – Uyuşma, karıncalanma
10 – Sık idrara çıkma
11 – Sıcak, soğuk basması
12 – Ölüm korkusu
13 – Aklını yitireceğini sanma
Panik Atak Nedir?
Yukarıda sayılan şikayetlerden 13 belirtiden en az 4 tanesinin yaşanmasıdır. Panik Ataklar 5-10 dakika sürer, sonra şiddeti azalır. Panik atak en çok kalp krizi ile karışır. Hasta, yakınlarından kendini acil servise götürmelerini ister. Acil şartlarında yapılan muayene sonrası kardiyoloji, dahiliye gibi ilgili branşlara çokça başvuru öyküsüne rastlarız. Hastanın atak sırasında yaşadığı belirtileri fizyolojik olarak açıklayacak bir hastalık bulunmadığı takdirde hasta psikiyatri uzmanlarına yönlendirilir.
Panik Bozuklukta hasta panik ataklar dışında tamamen normal sağlıklı bir bireydir. İnsan ilişkileri, konuşması, genel görünümü ve davranışlarında sorun yoktur. Ancak atak sırasında yaşanan belirtiler ve hissedilen kaygı nedeniyle çoğu hastada atak tekrar gelirse geldiğinde kendisine ne olur, ne yapar şeklinde ‘Beklenti Anksiyetesi ‘ dediğimiz bir durum ortaya çıkar. Bu durum zamanla kişinin atağın yaşandığı zamandan, ortamdan, kişilerden uzaklaşmasına, kısıtlı bir hayat sürdürmesine yol açan ‘Kaçınma Davranışları ‘na yol açar. Yanında birileri olsun isterler. Atak sırasında yalnız kalmak istemezler, hastanelere ve acil servislere yakın olmak isterler, beden belirtilerini sürekli monitorize ederler, olası bir terslikte alarm durumuna geçerler.
Panik Bozuklukta tanı için tekrar eden panik ataklar gereklidir. Ve eş zamanlı en az 1 aydır olan tekrarlayan panik ataklara eşlik eden beklenti anksiyetesi, kaçınma davranışı ve işlevsellikte bozulma yaşanır.
Panik Bozukluğun Sebebi Nedir?
Panik bozukluk bir kaygı bozukluğudur. Kaygının sebebi değişkendir. Bu konuda pek çok teori ortaya atılmıştır. Panik bozukluğun gelişmesinde; genetik etkenler, çevresel etkenler, aileden ve çevresinden kaygıyı öğrenme, hayatın ilk yıllarında bakım verenle güvenli bağlanamama, olası tehditlere karşı aşırı duyarlı olma, belirsizliğe dayanamama, beden belirtilerini yanlış yorumlama gibi sebepler vardır.
Panik Bozukluk Kimlerde Kötü Seyir İzler?
- Tedaviye geç başlanması
- Kaçınma davranışının fazla oluşu
- Düşük sosyoekonomik düzey
- Alkol madde kullanım bozukluğu, depresyon gibi ek ruhsal hastalığı olanlarda
- Aile içi çatışma
- Kadın cinsiyet
Panik bozukluğun kötü seyrettiği gruptur.
Panik Bozukluk Tedavisi Nedir?
Hastaya verilen psiko eğitim ile bu yaşadıklarının bir atak olduğu, panik atağın ne olduğu, atakların oluş mekanizmasının anlatılması çok önemlidir. Hastaların %75 ‘i ilaç tedavisine iyi yanıt verir. Başta Bilişsel Davranışçı Terapi olmakla birlikte psikoterapiden fayda görürler.
En etkili tedavi yöntemi ise; ilaç tedavisi ve psikoterapinin birlikte kullanımıdır.