İntihar Arapça’da kurban anlamına gelen ‘nahr’ kelimesinden köken almıştır.
Tanımı: İnsanın bilerek ve isteyerek kendi yaşamına son vermesidir.
İntihar davranışının genetik, toplumsal, tarihsel, mesleksel, ekonomik, dinsel ve psikolojik pek çok boyutu vardır. İntihar olgularının yaklaşık %80’inde psikiyatrik tanı eşlik eder. İntihar eylemi genellikle psikiayrtrik bir hastalığın sonucudur.
İntihar davranışının sınırları net değildir. Aslında intihara meyilli kişiler tehlikeli iş ve sporlarla uğraşabilir ve kaza olarak kayıtlara geçen bazı durumlar intihar eylemi olabilir. Ya da gerçeği değerlendirme yetisinin bozulduğu bazı hastalıklarda (zeka geriliği, madde bağımlılığı gibi) uçabileceğini düşünme sonucu atlayıp ölen kişilerin aslında intihar eyleminde bulunmadığı sonucuna ulaşılabilir
Sıklığı
Dünya Sağlık Örgütü ‘nün (WHO) verilerine göre, günlük ortalama 3000 kişi intihar ederek ölmektedir. Bu da yaklaşık her 30 saniyede bir ölüme denk gelmektedir. Ülkemizde kayıtlar incelendiğinde intihar hızı büyük şehirlerde iki kat daha fazla olmaktadır. Kırsal bölgelerde kayıtlara geçmeyen intihar vakalarının olabileceği göz ardı edilmemelidir. İntihar girişimi kadın cinsiyette erkeklere göre daha fazla iken, tamamlanmış initihar eylemleri erkek cinsiyette iki kat fazladır. İnithar eylemi çocukluk döneminde nadirdir. Ergenlikle birlikte yaşla orantılı olarak artmaktadır.
İnsan Neden İntihar Eder?
İnsanın doğasına aykırı bir davranıştır. O halde insan neden kendi isteğiyle yaşamına son verir?
- Dayanılmaz ruhsal acılar hissetme
- Çaresizlik, utanç, suçluluk, yalnızlık, bağımlılık duygularıyla başa çıkamama
- Acılarının anlaşılmasını ister
- Kendine yardım için çevresini harekete geçirme
- Çözüm arayışı
gibi sebeplerle insanların intihar eyleminde bulunduğu saptanmıştır.
Ülkemizde yapılan bir çalışmada; intihar eylemindeki risk etkenleri şöyle sıralanmıştır.
- Depresyon
- Bipolar Bozukluk (manik-depresif)
- Geçmişte intihar girişimi öyküsü
- Ekonomik, sağlık, statü kaybı
- Madde bağımlılığı
- Dürtüsellik
- Ailede initihar eylemi öyküsü
- Yalnız yaşama
- Boşanmış olma
- Çocukluk çağında fiziksel cinsel istismar öyküsü olanlar risk grubudur.
Pek çok araştırma depresyon ve intiharın yakın ilişkisine işaret eder. Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği gibi kendini değerlendirme ölçekleri intihar eğilimi hakkında hekime, hastaya ve yakınlarına bilgi vericidir.
İntihar önlenebilir bir durumdur. Tek kişilik bir eylem gibi gözükse de intihar kişiyi, yakınlarını ve toplumu pek çok açıdan etkiler. Yukarıda saydığımız risk etmenlerine dikkat eden, önem veren hekimler, hasta yakınları intiharı önceden kestirebilir. İntihar eylemini önleyebilir.