İnternet Nedir?
Uluslararası ağ anlamına gelen INTERnational NETwork sözcüklerinden üretilmiştir
Bağımlılık Nedir?
Bağımlılık denince akla ilk önce sigara, alkol, uyuşturucu vb. madde bağımlılıkları gelmektedir, bunun yanında fiziksel bir maddeye dayanmayan, davranış tabanlı yeme bağımlılığı, oyun bağımlılığı, seks bağımlılığı, bilgisayar bağımlılığı, televizyon bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, internet bağımlılığı vb. bağımlılıklardan da söz edilebilir.
Bağımlılığın Nedenleri Nedir?
- Dayanıksız ve güçsüz bir kişilik yapısına sahip olma
- Kaygıdan kaçma,
- İçten denetimli olmaktan çok dıştan denetimli olmak,
- Kendini değersiz algılama,
- Duygusal bakımdan olgunlaşmamış olma,
- Hazza yönelik olma,
- Kötü alışkanlara sahip arkadaş çevresi
- Stres
- Göç
Bağımlılık gizli olan bir süreçten geçer ve çoğunlukla birey, bir bağımlı olduğunu fark edemez ya da çok geç fark eder. Bütün bağımlılıklar aynı şiddette bulunmayıp, hafif, orta ve yüksek şiddette nitelenebilir.
Bu yazıda internet ve akıllı telefon bağımlılığını ele alacağız. İnternet bağımlılığının bir diğer sık görülen bağımlılık türü olan madde bağımlılığından önemli bir farkı; tedavisinde tamamen bırakmayı hedeflemiyor oluşumuzdur. Yani; bireyin madde bağımlılığından kurtulabilmesi için bağımlı olduğu maddeyi kullanmayı bırakması, terk etmesinin olduğu söylenebilir. Ancak internet bağımlılığında birey interneti doğru ve sağlıklı kullanarak hem bağımlılık riskinin önüne geçebilecek hem de internet teknolojisinin birçok alandaki kullanımlarından faydalanabilecektir.
İnternet Bağımlılığı
Genel olarak teknoloji kullanımında uzun zaman geçirmeyi ifade etmektedir. İnternet, bireyin ev, okul ve iş yaşantısını devam ettirmede olumsuz etkilere sebebiyet veriyorsa, internet bağımlılığından söz edilebilmektedir
Televizyon Bağımlılığı: Diğer teknolojik unsurlara göre sunduğu olanaklar sınırlı kalmaktadır. Kontrolü daha kolaydır.
İnternet Bağımlılığı: Televizyon ile kıyaslandığında cep telefonu ve internet, bireye bir etkileşim olanağı vermektedir. İnterneti istediği gibi kontrol edebilme ve yönetebilme olanağına sahip olması nedeniyle internete daha çok bağlanabilmektedir. Yapılan çalışmalarda evde internetin olması kolay ulaşılabilir olması nedeniyle özellikle gençlerde internet kafede internete girenlere oranla internet bağımlılığı riskini artırmaktadır.
Akıllı Telefon Bağımlılığı: Hemen hepimizin hayatında olan akıllı telefonlar internete erişimi kolaylaştırmış olup teknoloji ile geçirdiğimiz süreyi artırmakta, günlük rutinimizi bozabilmekte, sorumluluklarımızı aksatma noktasına varabilmektedir.
Noyan ve arkadaşlarının geçerlilik güvenilirlik çalışmasını yapmış olduğu;
‘Akıllı Telefon Bağımlılık Ölçeği Kısa Form’ 10 maddeden oluşmaktadır.
- Akıllı telefon kullanmaktan dolayı planladığım işleri aksatırım.
- Akıllı telefonu kullanmaktan dolayı derslerime odaklanmakta, ödevlerimi yapmakta ve işlerimi tamamlamakta güçlük çekerim.
- Akıllı telefon kullanmaktan dolayı el bileğimde veya ensemde ağrı hissederim
- Akıllı telefonumun yanımda olmamasına tahammül edemem.
- Akıllı telefonum yanımda olmadığında sabırsız ve sinirli olurum
- Kullanmasam da, akıllı telefonum aklımdadır.
- Günlük yaşamımı aksatmasına rağmen akıllı telefonumu kullanmaktan vazgeçemem.
- İnsanların twitter veya facebook üzerindeki konuşmalarını kaçırmamak için sürekli akıllı telefonumu kontrol ederim
- Akıllı telefonumu hedeflediğimden daha uzun süre kullanırım.
- Çevremdeki insanlar akıllı telefonumu çok fazla kullandığımı söylerler.
Metni okurken bu kısa anketi kendinize de yapabilirsiniz. Her soruya vereceğiniz yanıt 1-6 arasında puan alacaktır. En az 10, en çok 60 puan alınabildiği testte 30 puan ve üzeri bağımlılık riskini artırır.
Bağımlı birey birçok ihtiyacını sağlayabilecek, zevk ve eğlence unsurlarını içeren, daha iyi anlaşılabildiği ve kabul gördüğü, duygu ve düşüncelerine önem verildiği bir ortama yönelebilecektir. Çevresinden bulamadığı duygusal desteği bu ortamdan karşıladıkça bu teknolojiye daha çok bağlanabilmekte zamanının çoğunu burada geçirmektedir. Sosyalleşemediği takdirde yalnızlık çekmekte ve sosyal çevresinden alamadığı desteği internetten almaya çalışarak yalnızlığını gidermeye çalışabilmektedir
İnternet Bağımlılığının Etkileri
- Bireyin sosyal ilişkilerinde zayıflama ya da kopmaların yaşanması,
- Düzensiz beslenme, hareketsizlik vb. nedenlerden ötürü fiziksel sağlık problemlerinin oluşabilmesi,
- Ruhsal çöküntülerin oluşabilmesi ve hoşgörüden uzaklaşma,
- Depresyon düzeylerinin artması gibi psikolojik problemlerin oluşabilmesi,
- Sosyalleşme sürecinde problemlerin oluşabilmesi,
- Uykusuzluk çekme ya da düzensiz uyku alışkanlığına neden olabilmesi,
- İnternet dışındaki diğer etkinliklere karşı isteksizliğin oluşabilmesi gibi
- olumsuz etkileri görülür.
İnternet Bağımlılığının Önlenmesi İçin Öneriler
- İnternete bağlanma zamanı değiştirilmeli,
- İnternetin kullanım süreleri kayıt altına alınmalı,
- İnternetin günlük kullanım sürelerinde sınırlandırmalar getirilmeli,
- Spor aktivitelerine katılım sağlanmalı,
- İnternet başında gevşeme egzersizleri yapılmalı,
- İnternete bağlanma sırasında hissedilenler kayıt altına alınmalı,
- Yeni sosyal beceriler kazandırılmalı,
- Birey, internetin doğru amaçlı kullanılması yönünde bilinçlendirilmelidir.
Teknoloji özellikle 50 yıl önce televizyon ile hayatımıza giren ekranlar, daha sonra atari ve konsol oyunları, bilgisayar ve sürekli yenilenen değişen akıllı telefonlar ile hayatımızın her alanındadır. Teknolojinin hayatımızı kolaylaştırdığı inkar edilemez. Ancak gelişen teknolojiyle birlikte ekran sürelerinin arttığı, gün içinde zamanı yönetmekte, günlük işlevleri yerine getirmekte zorlanmalar gözlenmektedir. Böyle durumlarda aile ilişkilerinde bozulmalar, eşler arasında çatışmalar, çocuklarda duygusal ihmal ve zamanla çocuklarda ekran bağımlılığı gibi ruhsal sorunlar olabilmektedir. Sonuçta toplum problemi haline gelmektedir. Ekran sürenizi kontrol edemediğinizi düşünüyorsanız bir uzmandan yardım istemekte çekinmeyin.